បីឆ្នាំក្រោយការប្រើប្រាស់ទ្វេរដងលើផូស៊ីលឥន្ធន ះ ក្តីសង្ឃឹមរបស់កម្ពុជាលើថាមពលធ្យូងថ្ម កំពុងធ្លាក់ចុះ , ស្របពេលនេះដែរ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍រោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្មកំពុងប្រឈមនឹងការពន្យារពេល ហើយបានចោទជាសំនួរផងដែរថ ា តើរោងចក្រនេះនឹង ឬក៏អាចចាប់ដំណើរការបាននៅពេលណា។
សំណង់រោងក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្ម ដែលស្ថិតនៅលើដីវាលមួយកន្លែងនៅក្នុងខេត្តឧត្តរមានជ័យ ត្រូវបានផ្អាកសកម្មភាពសាងសង់ ។ ឥដ្ឋស៊ីម៉ង់ដ៍ដែលមានវល្លិ៍តោង ព្រមទាំងម៉ាស៉ីនលាយបេតុង និងសំបកកង់ឡានដែលទុកចោល ហាក់ដូចជាតម្រុយបញ្ជាក់អំពីការផ្អាកសាងសង់។
សន្តិសុខយាមដែលកំពុងជួបជុំគ្នានៅពេលល្ងាចនៅមុខខ្លោងទ្វាររោងចក្រអគ្គីសន ី បានត្អូញត្អែរអំពីការពន្យារពេលបើកប្រាក់ខ ែ អស់រយៈពេល៤ខ ែ និងបានបញ្ជាក ់ ពួកគាត់មិនដឹងថារោងចក្រ នឹងបន្តសាងសង់នៅថ្ងៃណាទេ។
អនាគតនៃរោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្ម ហាន សេង ហាក់ឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីគម្រោងផលិតកម្មអគ្គីសនីស្រដៀងគ្ន ា នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ផ្សេងៗ ដែលទទួលបានការគាំទ្រពីចិន និងជាផ្នែកមួយ នៃយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ នៃកិច្ចផ្តួចផ្តើមផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ ផ្លូវមួយ។
កាលពីឆ្នា ំ ២០២០ ប្រទេសកម្ពុជាហាក់ដូចជាមិនខ្វាយខ្វល ់ ទៅនឹងការជំរុញឱ្យប្រើប្រាស់ថាមពលស្អាតជាសាកល ដោយបន្តការប្រើប្រាស់ទ្វេដងលើផូស៊ីលឥន្ធន ះ ជាមួយនឹងគោលបំណងពង្រីក និងអភិវឌ្ឍរោងចក្រថាមពលធ្យូងថ្មចំនួនបី ។ ផែនការបង្កើនថាមពលនេ ះ បែរជាមិនត្រូវបានគេយកចិត្តទុកដាក ់ ដោយនៅឆ្នាំបន្ទាប់ប្រទេសចិនបង្ហាញគោលជំហរ ក្នុងការកាត់បន្ថយការគាំទ្ររោងចក្រធ្យូងថ្មនៅបរទេស ដែលបានសម្លាប់គម្រោងនៅកន្លែងផ្សេងទៀត ក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ថ្វីត្បិតតែកម្ពុជាទទួលរងនូវថ្មបាក់ពីជំហរថ្មីរបស់ចិន រោងចក្រអគ្គីសន ី ដែលស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលខុសៗគ្នានេ ះ ជាគម្រោងដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជ ា បានកំណត់ថ ា ជារោងចក្រអគ្គីសនីថាមពលធ្យូងថ្មចុងក្រោយ ។ ក្រុមការងារ Southeast Asia Globe បានរកឃើញថ ា មានគម្រោងបីដែលគេនឹងធ្វើនៅខេត្តចំនួនប ី ក៏ដូចជារោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្ម ដែលមានស្រាប់ផងដែរ។
នៅខេត្តកោះកុងឯណោះវិញ ក្រុមហ៊ុន Royal Group មានគម្រោងសាងសង់រោងចក្រអគ្គីសន ី ( តែមិនទាន់មានសកម្មភាព ) ៧០០មេហ្គាវ៉ាត ់ ក្នុងឆ្នាំនេ ះ បើទោះបីជាប្រជាពលរដ្ឋសម្តែងការមិនពេញចិត្ត ទៅនឹងសំណងមិនសមរម្យ និងការបង្ក្រាបមកលើប្រជាពលរដ្ឋពីសំណាក់អាជ្ញាធរក៏ដោយ។ ,  ,
នៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ រោងចក្រអគ្គីសន ី ហាន សេង ដែលអាចផលិតថាមពលបាន ២៦៥មេហ្គាវ៉ាត ់ ជាគម្រោងសម្រេចបានពាក់កណ្តាល បានហួសថ្ងៃកំណត់ការបិទបញ្ចប់ការសងសង ់ តាំងពីឆ្នាំមុន ។ ដោយសារតែជំនួយធ្លាក់ចុ ះ ម្ចាស់គម្រោងបានបង្វែរគម្រោងនេ ះ ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនម៉ៅការសាងសង់ថ្មីវិញ ដែលមិនត្រឹមតែបន្តចាប់យក ការផលិតអគ្គីសនីដោយធ្យូងថ្មប៉ុណ្ណោះទ េ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនថ្មីនេះក៏សម្លឹងឃើញ នូវការវិនិយោគបន្ថែមលើថាមពលសូឡានៅទីតាំងនេះផងដែរ។
នៅខេត្តព្រះសីហន ុ គម្រោងសាងសង់រោងចក្រអគ្គីសន ី ថាមពល ៧០០មេហ្គាវ៉ាត ់ របស់ក្រុមហ៊ុន Cambodia International Investment Development Group ( CIIDG) ស្ថិតនៅតាមបណ្តោយផ្លូវជាតិតែមួយ ជាមួយនឹងរោងចក្រអគ្គីសន ី Cambodian Energy Limited ( CEL ) ដែលកំពុងដំណើរការស្របពេលគ្នា ។ ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកស្ទឹងហាវ ក៏បានបង្ហាញអំពីកង្វល់របស់ពួកគាត់ជុំវិញនឹងផលប៉ះពាល់សុខភាព និងផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន ដែលបង្កឡើងដោយរោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្មផងដែរ ។
លោក ហង្ស ដារ៉ ា បានលាឈប់ពីការងារជាជាងភ្លើងនៅរោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្ម CEL ហើយសព្វថ្ងៃជាអ្នកនេសាទ បានមានប្រសាសន៍ថា ៖ «វាមិនល្អសម្រាប់សុខភាពរបស់យើងទេ ។ បញ្ហានេះនឹងប៉ះពាល់ដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ ដោយសារតែនៅខេត្តឥលូវ មានរោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្មច្រើន»។ ,  ,
អនាគតផូស៊ីលឥន្ធនះ
កាលពីឆ្នា ំ ២០២១ កន្លងទ ៅ នៅពេល កំពុងថ្លែងនៅមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាត ិ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ ី ជីនពីង បានមានប្រសាសន៍ថ ា ដើម្បីបន្ត «ការប្តេជ្ញារស់នៅប្រកបដោយសុខដុមរមនារវាងមនុស្ស និងធម្មជាតិ » លោក ស៊ ី ជីនពីង នឹងបង្កើនការគាំទ្ររបស់ខ្លួន ដើម្បីអភិវឌ្ឍនូវថាមពលបៃតង និងការបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនតិចតួច ហើយថែមទាំង «មិនបន្តសាងសង់រោងចក្រអគ្គីសនីដើរដោយការដុតធ្យូងថ្ម នៅក្រៅប្រទេសទៀតទេ»។ ,
ក្នុងនាមជាអ្នកផ្តល់ហិរញ្ញប្បទាន និងជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ដ៏សំខាន់ដល់រោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្ម សេចក្តីប្រកាសរបស់ប្រទេសចិន ត្រូវបានសាទរថាជាជំហានដ៏សំខាន ់ ឆ្ពោះទៅរកការសម្រេចបាននូវគោលដៅនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឈ្ពោះទៅការកាត់បន្ថយការកើនឡើងសីតុណ្ហភាពពិភពលោក ដោយកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។
យោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវថាមពល និងខ្យល់ស្អាត ឬ Centre for Research on Energy and Clean Air ( CREA ) បានឱ្យដឹងថ ា ជោគវាសនានៃគម្រោងធ្យូងថ្មដែលគាំទ្រដោយចិនចំនួន ៧៧កន្លែង នៅជុំវិញពិភពលោក ដែលស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលផ្សេងៗគ្នានៃការអភិវឌ្ឍ មកដល់ពេលនេ ះ នៅតែមិនប្រាកដថ ា នឹងបន្តទទួលបានការគាំទ្រពីចិន ឬក៏យ៉ាងណានោះទេ។
ស្ទើរតែពាក់កណ្តាលនៃរោងចក្រអគ្គីសនីទាំងនេ ះ ត្រូវបានគេសាងសង់ឡើងនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ប្រសិនបើគម្រោងទាំង ៣៧ នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ ី វៀតណាម ឡាវ កម្ពុជ ា និងហ្វីលីពីន ត្រូវបានដំណើរការទៅតាមអាយុកាលស្តង់ដាររបស់ពួកគេព ី ២៥ ទ ៅ ៣០ឆ្នាំនោ ះ មជ្ឈមណ្ឌល CREA បានគណនាថ ា កាបូនច្រើនជាង ៥, ៥០០ លានតោន នឹងត្រូវបានបញ្ចេញទៅក្នុងបរិយាកាស។
រោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្មទាំងបីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាប្រហែលតស៊ូបានពីជំហរថ្មីរបស់ចិន ប៉ុន្តែរោងចក្រថាមពលចំនួន ១៤ផ្សេងទៀត នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ ី និងវៀតណាមត្រូវបានលុបចោលជាផ្លូវការ ។ នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់ពីមជ្ឈមណ្ឌល CREA អំពីការផ្អាកនូវការផលិតអគ្គីសន ី ១៥.៦ ជីហ្គាវ៉ាត ់ នៅពីរប្រទេសខាងលើនេះ។ ,
លោក Lauri Myllyvirta អ្នកវិភាគនៅមជ្ឈមណ្ឌល CREA មានប្រសាសន៍ថា ៖ «ការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៃតម្ល ៃ ក្នុងការប្រើប្រាស់ថាមពលស្អាត និងការតម្លើងថ្លៃទៅលើធ្យូងថ្មនេ ះ ជាឱកាសមួយសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជ ា ដើម្បីធ្វើការពិនិត្យឡើងវិញថ ា តើធ្យូងថ្មជាជម្រើសល្អ សម្រាប់បំពេញតម្រូវការថាមពលនៅកម្ពុជាដែរឬទេ»។ ,
លោក Myllyvirta មានប្រសាសន៍ថ ា កម្ពុជាកំពុងឈានចូលដំណាក់កាលស្រពិចស្រពិល ជាពិសេស ដោយសារតែប្រទេសនេ ះ ភាគច្រើនពឹងផ្អែកលើការនាំចូលធ្យូងថ្មពីបរទេស។
«តម្លៃធ្យូងថ្មឡើងចុះមិនទៀងទាត ់ ហើយទីផ្សារធ្យូងថ្មជុំវិញពិភពលោកកាលពីបីឆ្នាំមុន បានបង្ហាញឱ្យឃើញថ ា សេដ្ឋកិច្ចមានហានិភ័យដែលត្រូវពឹងផ្អែកទៅលើផូស៊ីលឥន្ធន ះ ក្នុងការផលិតអគ្គីសនី» ។ លោកបានបន្តរៀបរាប់ថ ា តម្លៃនឹង «កាន់តែប្រែប្រួល » នៅពេលពិភពលោកលែងនិយមប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្មជាប្រភពថាមពល។
នៅក្នុងឆ្នា ំ ២០២១ កម្ពុជាបាននាំចូលធ្យូងថ្មក្នុងរង្វង់ទឹកប្រាក់ប្រមាណជ ា ២២២ លានដុល្លារអាមេរិក នេះបើយោងទៅតាម ប្រព័ន្ធទិន្នន័យស្ថិតិពាណិជ្ជកម្ម ( UN Comtrade Database ) ដែលបានធ្វើឡើងដោយ Atlas of Economic Complexity របស ់ Harvard Growth Lab។
ទិន្នន័យស្ថិតិពាណិជ្ជកម្មខាងលើបានសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើតួនាទីរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីថ ា ជាអ្នកនាំចូលធ្យូងថ្មដ៏ធំបំផុត មកកាន់កម្ពុជាជាងមួយទសវត្សរ៍មកនេះ ។ ប្រមាណ ៨៥ភាគរយ នៃធ្យូងថ្មដែលបាននាំចូលមកកាន់កម្ពុជ ា ចាប់តាំងពីឆ្នា ំ ២០១២ រហូតដល់ឆ្នា ំ ២០២១ គឺជាការនាំចូលពីឥណ្ឌូនេស៉ី។ ,
ចំណែកឯលោក Zulfikar Yurnaidi ជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៅមជ្ឈមណ្ឌលថាមពលអាស៊ាន ក្នុងរាជធានីហ្សាកាត ា បានមានប្រសាសន៍ថ ា «ភាពសម្បូរបែបនៃប្រភពថាមពល » ដែលកើតឡើងជុំវិញពិភពលោក នឹងកាន់តែធ្វើឱ្យ ]អគ្គីសនី ] ធ្យូងថ្មកាន់តែមានភាពស្រពិចស្រពិលនៅថ្ងៃមុខ ។ លោក Yurnaidai បានពន្យល់ថ ា «ប្រតិកម្មទៅនឹងធ្យូងថ្ម » នៅឆាកអន្តរជាត ិ នៅតែបន្តជាបញ្ហាដែលអាស៊ាន មិនអាចដោះស្រាយបាន។
«យើងមិនអាចបន់ស្រន់ឱ្យ ]ធ្យូងថ្ម និងផូសុីលឥន្ធនះ ] វាទៅបាត់ភ្លាមៗនោះទេ » លោក Yurnaidi មានប្រសាសន៍ ។ លោកបន្តថ ា «ការគាំទ្រហិរញ្ញប្បទានពីរដ្ឋាភិបាលបរទេសនៅតែមានភាពចាំបាច់ ។ ប្រហែលជាមិនមែនសម្រាប់សាងសង់រោងចក្រអគ្គីសនីដែលបង្ករផលប៉ះពាល ់ ប៉ុន្តែជួយឱ្យយើងអាចកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក ់ ដោយធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពរោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្ម និងវិនិយោគលើថាមពលដែលកកើតឡើងវិញ » ។
នៅពេលដែលជំនួយសាងសង់ខ្សត់ទៅៗ គេចាប់ផ្តើមមើលឃើញ មានជំនួយគាំទ្រថាមពលបៃតង នៅអាស៊ីអាគ្នេយ ៏ និងជំនួយដល់គម្រោង Just Energy transitions នៅវៀតណាម និងឥណ្ឌូនេស៊ ី។
ទោះបីជាអាស៊ានមានជំនួយពីបរទេសក៏ពិតមែន លោក Yurnaidi បានលើកឡើងថ ា តម្រូវការធ្យូងថ្ម នឹងនៅតែជាតម្រូវការរបស់អាស៊ាន ទៅះបីជាបណ្តាប្រទេសដែលជាសមាជិក ងាកទៅរកថាមពលកកើតឡើងវិញក៏ដោយ។
«អាស៊ាន ]ប្រៀបបីដូច ] ជាសំពៅដ៏ធំមួយដែលផ្ទុកមនុស្សរាប់សិបលាននាក ់ និងមាន GDP រាប់លានកោដ» ។ ការងាកទៅរកថាមពលថ្ម ី យើងត្រូវយល់ថ ា កប៉ាល់នេះត្រូវតែបែរក្បាល ។ ប៉ុន្តែយើងមិនបង្វិលចង្កូតបានភ្លាមៗនោះទ េ ពីព្រោះថាបើយើងធ្វើដូច្នេះមែន អ្នកនៅលើសំពៅនឹងអស់ជំហរ ហើយធ្លាក់ចូលសមុទ្រជាមិនខាន» ។ លោកបន្ថែម។ ,
ការពឹងផ្អែកលើធ្យូងថ្ម
ក្រោយជម្ងឺកូវីដ១៩ ផែនការមេក្នុងការអភិវឌ្ឍអគ្គីសនីនៅកម្ពុជ ា បានចេញផ្សាយជាសាធារណៈនៅឆ្នា ំ ២០២៣ បង្ហាញអំពីផែនការបង្កើនផលិតកម្មថាមពលនៅកម្ពុជ ា ចាប់ពីឆ្នា ំ ២០២២ ដល់ឆ្នា ំ ២០៤០ ព្រមទាំងបានធ្វើការព្យាករណ៍អំពីតម្រូវការថាមពលទូទាំងប្រទេស។
ប្រាំឆ្នាំដំបូងន ៃ «សេណារីយ៉ូថាមពល » នៃគម្រោងនេ ះ បានផ្តល់អទិភាព ដល់ការអភិវឌ្ឍរោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្ម ចំនួនបីកន្លែង ដែលជារោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្មចុងក្រោយ របស់កម្ពុជាផងដែរ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយ មុនសន្និសីទស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុលើកទ ី ២៦ របស់អង្គការសហប្រជាជាត ិ ឬហៅថ ា COP26 រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ ែ និងថាមពលរបស់កម្ពុជ ា ឯកឧត្តម ស៊ុយ សែម មានប្រសាសន៍ថ ា កម្ពុជានឹងមិនអនុម័តគម្រោងធ្យូងថ្មបន្ថែមទៀតទេ។
ការពន្យារពេលសាងសង់ជាច្រើនឆ្នាំរបស់រោងចក្រថាមពលចំនួនពីរ បានធ្វើឱ្យអ្នកជំនាញផ្នែកថាមពលមួយចំនួន មានការបារម្ភចំពោះកង្វះថាមពលដែលអាចនឹងកើតមាន ។ លោក ជ ា សោភ័ណ ដែលជាអ្នកជំនាញខាងអភិវឌ្ឍន៍ថាមពលកកើតឡើងវិញ បានមានប្រសាសន៍ថ ា កង្វះខាតនឹងអាស្រ័យលើថ ា តើសេដ្ឋកិច្ច និងតម្រូវការថាមពលក្រោយកូវីដរបស់កម្ពុជ ា ងើបឡើងមកវិញប៉ុណ្ណា។
ខណៈពេលដែលអ្នកវិនិយោគក្រៅស្រុកលែងចាប់អារម្មណ៍នឹងផូសុីលឥន្ធន ះ លោក សោភ័ណ បានសង្កត់ថ ា ការធានាឱ្យមានការជួយគាំទ្រ មកលើគម្រោងសាងសង់រោងចក្រអគ្គីសនីទាំងពីរនេ ះ មានភាពលំបាកណាស់។
«តើវិនិយោគិនរូបណ ា ដែលនៅតែអាចផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់រោងចក្រដែលជាប់គាំងបែបនេះ? » លោកសោភ័ណ្ឌបានលើកឡើងបែបនេ ះ និងបានពន្យល់ថ ា បើគ្មានប្រទេសចិន វាអាចនឹងគ្មាន ឬមានការប្រែក្លាយគម្រោងនេះតិចតួចបំផុត។
ឯកឧត្តម ជៀប សួរ នៃក្រសួងរ៉ ែ និងថាមពល បានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយ ហើយបានបង្វែរទៅឯកឧត្តម ហេង គុណលាង អ្នកនាំពាក្យក្រសួង ដោយលោកបានអាន ប៉ុន្តែមិនបានឆ្លើយតបមកកាន់សារជាអក្សរ និងសំឡេងរបស់ក្រុមការងារ Globe នោះទេ ។ ចំណែកឯកឧត្តម អ៊ឹង ឌីប៉ូឡ ា អគ្គនាយកនៃនាយកដ្ឋានរ៉ែនៃក្រសួងមិនអាចធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានទេ។
សំណង់រោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្មនៅកម្ពុជា
នៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ ផលវិបាកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុកំពុងជំរុញឱ្យក្រុមហ៊ុនដែលជួយដល់រោងចក្រថាមពល ហានសេង ដែលមានតម្ល ៃ ៣៧០លានដុល្លារ ចាប់គិតគូរឡើងវិញ។
របាយការណ៍ពាក់កណ្តាលឆ្នា ំ ២០២២ របស់ក្រុមហ៊ុន Guodian Kangneng Technology Stock Co. បានបង្ហាញថ ា ប្រាក់ចំណេញសុទ្ធ ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ភាគទុនិកនៅក្នុងឆមាសទីមួយនៃឆ្នាំនេ ះ បានទទួលរងនូវការថយចុះជិត ៩០ ភាគរយ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នា ំ ដោយម្ចាស់ភាគហ៊ុនធំមួយ គ្រោងនឹងកាត់បន្ថយភាគហ៊ុនរបស់ពួកគ េ ពីរលានភាគហ៊ុន។
នៅក្នុងខែកញ្ញ ា ក្រុមហ៊ុន Huazi International ជាអ្នកម៉ៅការថ្ម ី បានមកកាន់គម្រោងនេះម្តង ។ ផែនការសាងសង់រោងចក្រអគ្គីសនីដើរដោយធ្យូងថ្ម ២៦៥មេហ្គាវ៉ាត ់ មិនបានផ្លាស់ប្តូរទ េ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុន Huazi បានប្រកាសពីគម្រោងក្នុងការបន្ថែម ថាមពលដើរដោយពន្លឺព្រះអាទិត្យ ២០០ មេហ្គាវ៉ាត ់ នៅទីតាំងដដែល ។ នេះជាលើកទីមួយហើយ ដែលការផលិតថាមពលប្រភេទផ្សេង បែរមកបន្ថែមនឹងផែនការរបស់រោងចក្រថាមពល ហាន សេង ដែលកំពុងជួបការលំបាកស្រាប់។
ចំណែកការដ្ឋានជីកធ្យូងថ្មយន់ឃាង ដែលគេសន្មត់ថ ា នៅថ្ងៃអនាគត អាចនឹងផ្គត់ផ្គង់ទៅរោងចក្រអគ្គីសន ី ដែលមិនទាន់បញ្ចប់ការសាងសង់មួយនេ ះ កំពុងដំណើរការធម្មត ា នៅចម្ងាយប្រហែលពីរគីឡូម៉ែត្រ ពីគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកអ៊ុ ំ បូយ ត្រុច ដែលបានរស់នៅជាប់គំនរអាចម៍ដីរ៉ែនៅក្បែរការដ្ឋាន ជិតមួយទសវត្សរ៍ទៅហើយនោ ះ ជឿថ ា សកម្មភាពធ្យូងថ្មបានបំពុលទឹកក្រោមដី នៃដីស្រែរបស់គាត់ ។ លោកអ៊ុំបានបន្តថ ា វាធ្វើឱ្យស្រូវរបស់គាត់ឡើងក្រហម និងប៉ះពាល់ដល់សត្វចិញ្ចឹមរបស់គាត់។
ជាមួយនឹងនាឡិកាដៃពណ៌មាសដែលមានរូបអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រ ី ហ៊ុន សែន លោកអ៊ុ ំ ត្រុច ចង្អុលទៅគំនរអាចម៌រ៉ ែ ហើយបានមានប្រសាសន៍ថា ៖ «មានដីជាច្រើនដែលរងផលប៉ះពាល ់ ដោយសារអាចម៌រ៉ែនេ ះ ប៉ុន្តែមេភូម ិ និងមេឃុំមិនអើព ើ” ។ ជាមួយនឹងចៅរបស់គាត់ដើរក្បែរ លោកអ៊ុំត្រុច បានបន្តថ ា គាត់ខ្លាចការជីកយករ៉ែធ្យូងថ្មនឹងកាន់តែរីកដុះដាល នៅក្នុងភូមិរបស់គាត ់ ប្រសិនបើរោងចក្រថាមពលចាប់ដំណើរការមែន។
«អញ្ចឹងបានថ ា យើងជាប្រជាពលរដ្ឋមិនហ៊ានតវ៉ាទ េ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋយើងទន់ខ្សោយ » លោកអ៊ុំបានមានប្រសាសន៍ ។ «បើគេឱ្យនៅវាគ្រាន ់ ប៉ុន្តែខ្លាចតែគេមិនឱ្យនៅទៀត»។ ,
នៅឯខេត្តកោះកុងវិញ ក្តីកង្វល់របស់ប្រជាពលរដ្ឋក៏ដូចគ្នាទៅនឹងការព្រួយបារម្ភរបស់លោកអ៊ុំដែរ។
ក្រុមហ៊ុន Royal Group ដែលជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគធំជាងគេមួយ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយសម្តេច ហ៊ុន សែន បានទទួលសម្បទានដីជិត ១៧០ ហិកតាក្នុងឆ្នា ំ ២០២០ ក្នុង ឧទ្យានជាតិបុទុមសាគរ សម្រាប់រោងចក្រថាមពលធ្យូងថ្ម។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅលើដីនេះបានត្អូញត្អែរពីការបណ្តេញចេញ និងសំណងក្នុងទឹកប្រាក់តិចតួច ពីក្រុមហ៊ុនឯកជន ។ ផ្ទះរបស់លោកព ូ កែវ ខន ត្រូវបានកម្ទេចចោលក្នុងឆ្នា ំ ២០២១ ដោយកងកម្លាំងចម្រុះរបស់អាជ្ញាធរ ។ ក្នុងនោះមានអ្នកដែលត្រូវបាត់បង់ដីចំនួន ៣៧នាក ់ បានរួមគ្នាដាក់ញត្ត ិ ដើម្បីទាមទារសំណង និងសង្ឃឹមថានឹងទទួលបានសំណាងសមរម្យជាងនេះ។
«ពួកយើងទាំងអស់គ្ន ា ប្រមូលគ្នាដើម្បីតវ៉ានឹងក្រុមហ៊ុន » លោកពូខន បានមានប្រសាសន៍ ។ លោកពូបានបន្តថា ៖ «គេដឹងតើ! អភិបាលខេត្ត ហើយនឹងមន្ទីរ ប៉ុន្តែអត់មានពីណាជួយអីយើងបានផង»។
គ្មានសកម្មភាពសាងសង់រោងចក្រធ្យូងថ្មនៅខេត្តកោះកុងនោះទ េ ប៉ុន្តែព្រៃឈើកំពុងត្រូវបានគេកាប់ឆ្ការ នៅជុំវិញទីតាំងគម្រោងដែលគេបានកំណត់ ។ តំបន់ទាំងនេះផងដែរ នៅក្នុងឧទ្យានជាតិត្រូវបានផ្តល់ឱ្យទៅក្រុមហ៊ុន Royal Group ក្នុងសម្បទានដីជិត 10, 000 ហិកតានៅឆ្នាំនេះ។
លោក Thomas Pianka ជាអនុប្រធានផ្នែកថាមពលរបស់ក្រុមហ៊ុន Royal Group បាត្រនឆ្លើយតបថា ៖ «ខ្ញុំអត់ត្រូវការនិយាយជាមួយអ្នកទេ » បន្ទាប់ពីក្រុមការងារ Globe បានណែនាំខ្លួន ។
នៅក្រុងព្រះសីហន ុ រោងចក្រអគ្គីសនីដើរដោយធ្យូងថ្មពីរកំពុងដំណើរការ នៅតែបង្កជាក្តីកង្វល ់ ទាក់ទងនឹងបញ្ហាសុខភាពដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅស្រុកស្ទឹងហាវ។
រោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្មក៏មានការពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងកត្តាដែលបង្កឱ្យមានជម្ងឺមហារីកដែរ ។ ការស្រាវជ្រាវ ដែលធ្វើឡើងកាលពីឆ្នា ំ ២០១៩ បានប៉ាន់ស្មានថ ា នៅឆ្នា ំ ២០២៥ ជម្ងឺមហារីកសួត ១.៣៧ លានករណ ី នឹងកើតឡើងនៅជុំវិញពិភពលោក។
លោកព ូ សាង សារ៉ ូ ជាសន្តិសុខ និងជាអ្នករស់នៅក្បែររោងចក្រអគ្គីសនីធ្យូងថ្ម Cambodian Energy Limited ក្នុងស្រុកស្ទឹងហាវ បានមានប្រសាសន៍ថ ា បុគ្គលិកនៅរោងចក្រ មានការព្រួយបារម្ភ អំពីផលប៉ះពាល់សុខភាព ។ លោកពូបានបន្តថ ា ខាងរោងចក្រ មិនដែលប្រាប់អំពីផលប៉ះពាល់ទាំងនេ ះ ដល់បុគ្គលិកទេ។
មេភូមិរបស់គាត់ គឺអ៊ុំស្រ ី ល ី សុជាត ិ មានប្រសាសន៍ថ ា អ្នកស្រុកតែងតែរអ៊ូរទា ំ អំពីក្លិនដែលភាយចេញពីធ្យូងថ្ម ។ អ៊ុំស្រីបានរៀបរាប់ថ ា អ្នកភូមិរបស់គាត់ឈប់ប្រមូលទឹកភ្លៀងហើយ ដោយសារតែខ្លាចមានសារធាតុពុលដល់បរិយាកាសពីបង្កឡើងពីធ្យូងថ្ម។
ក្នុងនាមជាមេភូមិមួយរូប អ៊ុំស្រីបានចូលរួមការប្រជុ ំ ទាក់ទងនឹងឱកាសការងារ សម្រាប់ប្រជាជនក្នុងសហគមន៍ជាច្រើនដងក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែខាងរោងចក្រ មិនដែលធ្វើការណែនា ំ អំពីផលប៉ះពាល់ពីធ្យូងថ្មនោះ។ ,
នៅពេលដែលក្រុមការងារកំពុងអង្គុយក្នុងទូកជាមួយលោក ហង្ស តារ ា នៅក្បែររោងចក្រនោ ះ គាត់បានរៀបរាប់ថ ា នេះជាមូលហេតុដែលគាត់ផ្លាស់ការងារ ពីជាងភ្លើងនៅរោងចក្រអគ្គីសន ី ទៅជាអ្នកនេសាទ។
លោក ដារ៉ ា បានលើកឡើងអំពីអាការៈឈឺក្បាលខ្លាំង និងក្អកញឹកញាប ់ នៅពេលដែលគាត់បំពេញការងារនៅរោងចក្រ ។ លោកបានបន្តថា ៖ «ខ្ញុំពិតជាបារម្ភអំពីសុខភាពរបស់ខ្ញុំណាស់» ។ លោកបានបន្តរៀបរាប់ថា ៖ «ឥលូវនេះខ្ញុំបារម្ភអំពី ]ផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ] ត្រីម្តង»។ ,
នៅពេលដែលលោកដារ៉ាឈរនៅលើក្បាលទូក លោកព ូ លយ ឆែម កំពុងអង្គុយកាន់ចង្កូតទូកនៅខាងក្រោយ ។ ពេលដែលពួកគាត់បើកទូកកាត់ផែផ្ទុកធ្យូងថ្ម របស់រោងចក្រអគ្គីសន ី លោកពូឆែមងើបឈរពីកន្លែងអង្គុយរបស់គាត ់ រួចចង្អុលទៅត្រីដូហ្វីន ដែលកំពុងងើបចេញពីផ្ទៃទឹក។
លោកពូឆែមបាបមានប្រសាសន៍ថា ៖ «ឥលូវខ្ញុំមិនសូវឃើញត្រីដូហ្វីនច្រើនទេ ។ ពួកវាលែងនៅដោយសារធ្យូងថ្ម ។ ដូចយើងអញ្ចឹង…ពួកវារស់ទៅរស់នៅកន្លែងឆ្ងាយៗពីនេះ » ។ លោកពូបានពន្យល់ទៀតថ ា សព្វថ្ងៃនេ ះ ទាល់តែគាត់បើកទូកចេញទៅក្បែរខេត្តកោះកុង ទើបអាចរកត្រីបាន ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថ ា ក្រុមហ៊ុន Royal Group មានគម្រោងសាងសង់រោងចក្រអគ្គីសនីដើរដោយការដុតធ្យូងថ្មនៅខេត្តកោះកុង។ ,  ,
ស្របពេលដែលលោកពូក្រឡេកមើលដីគោគរួច គាត់បានពោលថា ៖ «ប្រសិនបើគេសាងសង់រោងចក្រមែន ទាំងយើង ទាំងត្រ ី លែងមានកន្លែងរត់គេចទៀតហើយ»។
រាយការណ៍បន្ថែម៖ Andrew Haffner និង ឡាយ សុផាន់ណា
អត្ថបទនេះទទួលបានការគាំទ្រពីជំនួយ News Reporting Pitch Initiative ពីមូលនិធិខុនរ៉ាតអាឌិនណៅអ៊ែរ Konrad-Adenauer-Stiftung ប្រចាំកម្ពុជា